یکی دیگر از هنرهای دستی زنان ترکمنی، سوزن دوزی است، سوزن دوزی هنر ظریف و فوق العاده زیباست، زنان ترکمن در اغلب اوقات بیکاری بخصوص در ماه مبارک رمضان و در شب نشینی ها، بطور انفرادی یا دسته جمعی به این هنر روی می آورند، سوزن دوزی دسته جمعی با شور و شوق فراوان همراه است؛ زیرا زنان ضمن انجام کار با خبرگیری از اوضاع جامعه، از حال و احوال یکدیگر باخبر می شوند و با شوخی کردن و مزاح، روحیه خود را برای انجام کارهای سخت فردا تقویت می کنند، سوزن دوزی دسته جمعی زنان در واقع پایه های اولیه ارتباطات به شمار می رود، زیرا در این مجالس، زنان تمام اطلاعات و اخبار خود را از محیط پیرامون به یکدیگر منتقل می کنند و مسائل عمومی و حتی خصوصی خود را با یکدیگر در میان می گذراند.
در سوزن دوزی همانند قالی بافی، زنان ترکمن فکر و اندیشه خود را از محیط و مسائل آن به شکل انواع نقش ها مثلا «گل یاییدی» (گل شکفته) در فرش و در سوزن دوزی لباس بطور مشترک بکار می برند.
اما آنچه که نقش های سوزن دوزی را نسبت به نقش های قالی و قالیچه متمایز می سازد، در ظرافت بافت آن است، زیرا نقش هایی که با سوزن روی لباس و کلا پارچه ها بافته می شود، ریزتر و با ظرافت خاصی بافته می شود و مشکل ترین و کاربرترین بخش خلق هنر زنان است، روی این اصل سوزن دوزی خیلی زود باعث ناراحتی چشم می گردد. به هر حال سوزن دوزی و خلق نقش و نگار زیبا برای زینت دادن لباس، تنوع طلبی و حس زیبایی شناسی زنان را می رساند.
ظریفترین هنر سوزن دوزی را تهیه کلاه ترکمنی که به آن در اصطلاح محلی بؤروک می نامند، می توان مشاهده کرد.



این کلاه همان کلاه پوست معروف مردان ترکمن نیست، بلکه منظور کلاهی است که با نقش و نگار زیبا و بطور هنرمندانه توسط زنان، تمام نقاط بیرونی کلاه پارچه ای سوزن دوزی می شود. از این نوع کلاه هم مردان و هم زنان استفاده می کنند، در واقع مردان اغلب در زیر کلاه پوست و دختران زیر روسری می پوشند، البته کلاهی که دختران از آن استفاده می کنند با انواع زیورآلات و زنگوله ها و سکه ها زینت داده می شود، پسران نیز بؤروک را در ایام کودکی و جوانی به سر می گذارند.
این کلاه نوعی عرق چین هم هست، در لغت نامه دهخدا راجع به عرق چین اینطور آمده است. «نوعی از کلاه نازک که نوعا در زیر کلاه بر سر می گذراند (آنندراج). نوعی کلاه از پارچه یا منسوج نازک که در زیر کلاه یا به تنهایی در خانه سر نهند (ناظم الاطباء).
زنان ترکمن بخصوص عشایر، در تهیه این کلاه که وقت زیادی هم صرف می شود، با حوصله و دقت تمام و با سلیقه خاصی، انواع نقش و نگارها را بکار برده و یک هنر ظریف تماشایی را به یادگار باقی می گذارند. علاوه بر این زنان ترکمن حاشیه لباسهای خود و دخترانشان را مثل یقه، سر آستین، جلو سینه، قسمت پایین شلوار و دور سوراخ دکمه ها و خود دکمه ها را هنرمندانه سوزن دوزی کرده با انواع نقش و نگار های رنگارنگ آنرا زینت می دهند که اینکار در نوع خود از جذابیت و زیبایی خاصی برخوردار است. انواع نقش های سوزن دوزی عبارتند از:
ساری ایچیان، تکه نانگقش، بستانی، کرد نانگقش، قویماق، گلیدی یا گل یاییدی، ییلان اوک، قوش قانات، آلاجا، موی نانگقش، تیرانا، دورلی ساری ایچیان، انگک.

منبع
زن ترکمن- موسی جرجانی