ترکمن آدلری
ورود کاربر
شناسه‌ی کاربری:

رمزعبور:


واژه رمز را فراموش کرده‌اید؟
عضو شوید
SmartSection is developed by The SmartFactory (http://www.smartfactory.ca), a division of INBOX Solutions (http://inboxinternational.com)
دایره المعارف ترکمن > تاریخ > ترکمن ها در دوره غزنویان
ترکمن ها در دوره غزنویان
نوشته شده توسط MatinGHezeljeh در تاریخ ۱۳۸۷/۱۲/۲۹ (8205 بار خوانده شده)
غزنویان جزو اولین سلسله ترک نژاد در ایران بودند. آنها از نواحی شرقی و مرکز آسیا بودند و حرفه اصلی آنها دامداری بود.
به فرمان سلطان محمود غزنوی دسته ای از غزان به ناحیه خراسان، در بیابان سرخس، ابیورد، شمال قوچان و مشهد فعلی آمده و مسکون شدند.

مبارزه ترکمن ها و غزنویان
بیهقی می نویسد: « ... این ترکمانان در حدود خوارزم پراکنده اند، و بیشتر قصد بلخ و تخارستان می کنند، باید نیرو زیاد فرستاد تا اینان شکست آیند، که قصد دارند از جیحون بگذرند. سال 426 ه.ق فوجی از ترکمانان قوی به حدود ترمذ آمدند و غارت کردند و چهارپایان براندند، جنگ بین «بگ تکین» سپاه سالار ترمذ و ترکمانان از چاشتگاه تا نماز مغرب ادامه داشت آنگاه ترکمانان هزیمت اختیار کردند، بگ تکین به دنبال آنان برفت، ترکمانی تیر انداخت و بر وی اصابت کرد و بعد از سه روز مرد. روز دوشنبه هشتم صفر خواجه احمد عبدالصمد با ترکمانان جنگی بروز دادند، ترکمانان در رمیده به کوه بلخان رفتند چند حاجب مقدم و با نام، بدنبال ایشان برفت و از جمله عبدوس کدخدای مشیر و مدبر بود. آنان چند روزی در باب اینکه نگذارند ترکمانان وارد خراسان شوند با ترکمانان مذاکره کردند و بالاخره بازگشتند. در این ایام ترکمانان قزل و بوقا به خدمت سلطان مسعود آمدند و در جنگ مکرانی ها در خدمت سلطان بودند و رهبر آنها یارق تغمش بود ...»
وقتی بیهقی از شورش ترکمنها و به اصطلاح از فساد نام می برد درباره مظالمی که از سوی دستگاه غزنوی بر آنان وارد می شد چیزی نمی نویسد مگر گرفتن 24 هزار گوسفند به عنوان مالیات و گروگان داشتن رهبران ترکمن ها، در ایامی که مسعود در استرآباد بود خبر از شورش ترکمانان رسید، در ناحیه سرخس، فراوه و نسا، امیر طوس به مسعود نوشته که گروهی از ترکمانان بر این ناحیه آمدند و من امر دادم تا اسبان و چهارپایان به سوی آنان بتازند. روز بعد بونصر مشکان به دربار امیر مسعود آمده از ورود ترکمانان سلجوقی به نسا و مرو خبر داد. امیر مسعود گفت: این هم نتیجه آمدن به استرآباد، ستور زین کنید و به سوی خراسان روانه شویم این سلجوقیان و نیالیان سواری ده هزار از جانب مرو هستند که به نساء آمدند و ترکمانان که آنجا بودند و دیگر فوجی از خوارزمیان مانع آنها نشدند. ترکمن ها قبل از حرکت به سوی خراسان با اعلام قبلی و با نوشتن نامه در خواست حرکت می کنند و با هرگونه برخورد نظامی مخالف بودند. ترکمن ها قصد جنگ نداشتند ولی وقتی مسعود به نیشابور رسید عده ای از درباریان مسعود که کینه شدیدی از ترکمن ها داشتند و دائم به مسعود اخبار دروغ می فرستادند او را به جنگ با ترکمن ها تحریک کردند، حتی در شهر به او گزارش دادند که ترکمانان نسا و باورد آرام اند و قصد جنگ ندارند با این وجود سلطان حمله را آغاز کرد.
« و نماز دیگر روز سه شنبه 21 شعبان، مردی از لشکر مسعود آمد که ترکمانان را بشکستند، قریب هفتصد، هشتصد سر در وقت ببریدند و بسیار مردم دستگیر و غنیمت بسیار گرفتند. در این ایام سه رسول از ترکمانان به نیشابور آمدند، یکی یبغو و دیگری طغرل و سومی داوود و دانشمند بخارا با ایشان بود. آخرین قرار بر آن شد که ولایت نسا و باورد و دهستان، محل سکونت آنها باشد و سه نفر فوق در خدمت دربار (گروگان) باشند، دهستان به نام داوود، نسا به نام طغرل و فراوه به نام یبغو نوشته شد و سه خلقت درست کردند چنانکه رسم ترکمن ها بود، کلاه دو شاخ و لوا و جامه دوخته به رسم غزنویان و اسب و استام و کمر به رسم آنها و جامه های نابریده از هر دستی هر یکی را سی تا.
روز آدینه نوزدهم محرم 428 هجری دو رسول ترکمان را به لشکرگاه آوردند یکی دانشمند بخاری مردی سخنگو و دیگر ترکمانی از نزدیکان او، آنها گفتند که ترکمانان تا حال هیچ فسادی نکردند و ما حاضریم هر گونه خدمتی به انجام برسانیم ولی رسول امیر مسعود جواب داد، این ترکمانان، خراسان را غربال کردند حال ناحیه دیگر، حال برو به سر کردگانت بگو میان ما و شما شمشیر حکم می کند و ما حاضر برای جنگ هستیم. روز سه شنبه قره صفر رسید که داوود سر کرده این ترکمان با چهار هزار سوار ساخته از راه رباط رزن، غور و سیاه کوه قصد غزنین دارد، مسعود گفت: هرگز این قوم راستی نیاید و به وزیر خود گفت تو به سوی هرات رو و ما با سپاهی گران در غزنین با داوود مقابله خواهیم کرد، روز بعد خبر رسید که آن خبر دروغ بود و حقیقت چنان بود که سواری در حدود 150 ترکمان بدان حدود بگذشتند، با آمدن این خبر حرکت مسعود به غزنین باطل گردید.
اخبار دروغ حکام محلی سبب حمله و کشتار و غارت اموال ترکمن ها می شد و آنها نیز در عکس العمل آن به کاروان های تجار حمله می کردند و آنان می نوشتند «ترکمن های غارتگر». در پنچ شنبه 22 ربیع الاول نامه هایی رسید از خراسان که ترکمانان در آن حدود پراکنده اند و شهر تون را غارت کردند و ابولحسن عراقی که سالار کرد و عرب است و بی خبر از اوضاع ترکمانان، عده زیادی را در پی آنان فرستاد که همگی تلف شدند. امیر مسعود وزیرش را روانه خراسان کرد و گفت: هر جا رسیدید نه نسل بگذارید نه حرث.»
زمانی که مسعود برای سرکوب احمد نیالتکین به هند رفته بود، ترکان غز دوباره سر به طغیان برداشتند. تاش فراش در نیشابور 50 تن از سر کردگان آنها را از جمله یغمر را به قتل رساند. ترکان به دامغان و ری و سمنان هجوم آورده و آنجا را غارت کردند. ابوسهل و تاش فراش و حاکم گرگان نیز که نزدیک ری به غزها رسیده بودند ضربه ای دیگر بر آنها وارد آوردند. ترکان مغلوب و 2000 نفر اسیر دادند و بقیه فرار کردند. سال بعد (429 ه.ق) لشکر مسعود در خراسان در مقابل شورشیان ترکمنهای سلجوقی به رهبری طغرل تار و مار شدند. بوسهل حمدوی و صاحب دیوان سوری با اموال بسیار فراری شدند و به گرگان آمدند. کالیجار در این زمان در استرآباد بود. وی از واقعه مطلع شد، بلافاصله به گرگان آمد و آنها را با تمام اموال به استرآباد فرستاد تا در امنیت بیشتری قرار داشته باشند. در سال 430 ه.ق زمانی که سلطان مسعود در استرآباد بود خبر شورش ترکمانان در سرخس و نسا از راه رسید. وی آماده نبرد شد. حمدوی صاحب دیوان جدید گرگان نیز به استرآباد آمد. پس از مشاوره به این نتیجه رسیدند که قبل از رسیدن ترکمانان به استرآباد و گرگان، حمله را آغاز نمایند.
مسعود یکی از سرداران خود به نام سیاشی را به جنگ آنها فرستاد، وی در نسا مغلوب و به هرات گریخت. سپس مسعود حاکم گرگان را به دفع آنها فرستاد، وی نیز مغلوب و به قتل رسید، سال بعد در نبرد دندانقان ترکمانان سلجوقی پیروزی عظیم بدست آوردند و تا سال بعد ولایات طبرستان و گرگان و آذربایجان را متصرف شدند. سلطان مسعود در سال 432 ه.ق زمانی که قدرت غزنویان شدیداً رو به افول بود، درگذشت. بعد از مسعود تا سال 582 ه.ق غزنویان به صورت دولت کوچک محلی در غزنین به حیات خود ادامه دادند.


منبع
سیری در تاریخ ترکمن - مایسا ایری

مقالات دیگر در این شاخه در سایت قرار گرفته در تعداد باز دید
قبایل باستانی ترکمنستان و پیدایش ملت ترکمن
۱۳۹۳/۱۰/۲
7434
گرگان ، مهد تمدن هاي كهن
۱۳۹۱/۹/۱۴
6305
تركمنهاي ايران (2)
۱۳۹۱/۷/۴
10543
تركمن‌های ایران (1)
۱۳۹۱/۶/۳۰
8920
ترکمن ها در قرن 12- 10 ه.ق
۱۳۹۱/۴/۲۰
7045
تحقیقی‏ در باب میل‏ گنبد و انگیزهء ایجاد آن
۱۳۹۰/۸/۱۷
11265
نمایندگان ترکمن صحرا در مجلس شورای ملی
۱۳۹۰/۶/۲۵
5683
گرگان و گنبد کاووس
۱۳۹۰/۶/۲۳
6420
تئاتر در ترکمن صحرا
۱۳۹۰/۵/۱۷
5499
تاریخچه‎‎‏‏‏‏‏‏‏ تاسیس مدارس در ترکمن صحرا
۱۳۸۹/۱۱/۲۲
10236
قیات خان
۱۳۸۹/۱۱/۲۲
5235
اوضاع استرآباد در جنبش مشروطیت با تكيه بر وضعيت تركمنها
۱۳۸۹/۷/۷
4754
عـزیز حان (۱۹۱۹ -۱۸۸۷)
۱۳۸۹/۷/۶
3341
افسانه پیدایش قوم ترکمن
۱۳۸۹/۷/۴
41700
غزوات اورشی 2
۱۳۸۹/۶/۷
3198
قتل عام ترکمنهای خیوه توسط ارتش روسیه در سال 1876
۱۳۸۹/۵/۲۳
6305
مبارزات قیات خان سردار تورکمنها در قرن 19
۱۳۸۹/۵/۲۲
4330
از نهضت جنگل تا گمیشان و گنبد کاووس
۱۳۸۹/۵/۱۹
9159
تأملاتی‌ در واژگان‌ قرناس‌ و قرناوه‌
۱۳۸۹/۴/۲۷
4785
ترکمن ها آق قویونلو و قراقویونلو
۱۳۸۹/۲/۲
17214
مبارزات ترکمن ها با هلاکو
۱۳۸۸/۱۲/۹
5037
ترکمن ها در ایام تیمور و تیموریان
۱۳۸۸/۱۲/۶
5539
ترکمن ها در ایام حمله مغول
۱۳۸۸/۹/۱۷
20732
ترکمن ها در دوره خوارزمشاهیان
۱۳۸۸/۸/۱۸
5877
آثار ترکمنان سلجوق در ایران
۱۳۸۸/۷/۱۷
6301
ترکمن ها در دوره سلجوقیان
۱۳۸۸/۷/۱۷
16071
نام ترکمن؛ مفهوم و ماهیت آن
۱۳۸۸/۷/۱۰
9624
نگاهی‌ گذرا به‌ تاریخ‌ تركمن‌ها
۱۳۸۸/۶/۳
13317
قابوس ابن وشمگیر
۱۳۸۸/۵/۳
8626
تركمانان در عصر مشروطه
۱۳۸۸/۴/۱۰
6138
مختصری درباره ترکمن ها
۱۳۸۸/۳/۳۱
16614
نحوه نامگذاری روستاهای ترکمن
۱۳۸۸/۱/۶
23925
ترکمن ها در دوره غزنویان
۱۳۸۷/۱۲/۲۹
8206
مهاجرت اغوزها به سوی غرب
۱۳۸۷/۱۲/۲۸
4033
اغوزها
۱۳۸۷/۱۲/۲۸
6781
تاریخ اولیه ترکمن ها
۱۳۸۷/۱۲/۱۳
10513
عثمان آخوند
۱۳۸۷/۱۰/۵
7123
ترکمن ها در دوران حکومت پهلوی
۱۳۸۷/۱۰/۲
14365
اُغوز
۱۳۸۷/۸/۱۳
4342
 
بی‌شک دیدگاه هر کس نشانه‌ی تفکر اوست، ما در برابر نظر دیگران مسئول نیستیم
فرستنده شاخه
ADS
فرهنگ لغت ترکمن سؤزلوک

سایت فرهنگ لغت ترکمن سؤزلوک فعالیت خود را آغاز نمود. این سایت یکی از سایت های زیر مجموعه بایراق می باشد که با تلاش دوستان تصمیم به ایجاد فرهنگ لغت ترکمنی به فارسی و بالعکس گرفتیم که در حال تکمیل شدن می باشد.


www.SOZLUK.ir

آهنگ های پیشواز ترکمنی
برای دیدن تصویر اصلی در صفحه جدید کلیک کنید.